Onderhoudsbijdrage voor ex-partner

Scheiden kan je materiële situatie ingrijpend veranderen.
Als je niet getrouwd bent, kan je geen financiële eisen stellen aan je partner.
Als je geen gezamenlijk akkoord kan sluiten over jullie financiële situatie, kan je dat voor de rechtbank ook niet opeisen. Als de omstandigheden van de feitelijke scheiding schrijnend zijn, of als je een langdurige feitelijke relatie had, kan soms tijdelijk een onderhoudsbijdrage worden verkregen.

Natuurlijk behoudt iedere ouder de plicht bij te dragen aan de financiële lasten die de kinderen veroorzaken.
Als je getrouwd bent, heeft je echtgeno(o)t (e) de plicht je te helpen. En dat vanaf de aanvraag tot echtscheiding (vanaf de scheiding als de zaak voor de rechter komt) tot wanneer de echtscheiding is uitgesproken.

Tijdens de procedure wordt het onderhoudsgeld bepaald op basis van de levensstijl die de echtgenoten zouden gehad hebben mochten ze niet uit elkaar gegaan zijn. Beide partijen zijn nog altijd gehuwd en de bijdrage is juridisch gebaseerd op de hulp- en bijstandsplicht van art. 213 en art 221,1e lid van het B.W..
Nà de echtscheiding wordt de onderhoudsuitkering berekend op basis van de behoeften van de ex-partner. Die behoeftigheid wordt omschreven als elk beduidend financieel onevenwicht in de globale financiële situatie van de beide ex-echtgenoten.

Daarbij wordt rekening gehouden met zowel alle inkomsten en kosten als met de mogelijkheid om inkomsten te verwerven. De rechtspraak tussen 2007 en 2011 lijkt de grens van het financieel onevenwicht op € 500 per maand te leggen. Een verschil van méér dan € 500 in de globale economische positie tussen beide ex-partners wordt als een financieel onevenwicht beschouwd (Tijdschrift voor Familierecht 2011/6, 111).
Je kan – in principe – alleen een onderhoudsuitkering krijgen voor een periode die gelijk is aan de duur van het huwelijk en het bedrag mag niet groter zijn dan een derde van de inkomsten van de onderhoudsplichtige.
In geval van feitelijke samenwoning beslist de rechter over het onderhoudsgeld tussen de ex-partners.
De onderhoudsuitkering is het bedrag dat een ex-partner krijgt om in zijn/haar eigen behoeften te voorzien en is te onderscheiden van de onderhoudsbijdrage voor de kinderen.

Praat in de ik-vorm

Misschien nog de moeilijkste tip: praat in de ik-vorm. Hoor jezelf eens in een gesprek met je partner. Meestal verwijt je je partner en spreek je nog enkel verwijtend, zie je alleen nog de tekorten van de andere. Wees eerlijk: het glas is half vol of half leeg, afhankelijk van hoe je ernaar kijkt. En dat beslis jij zelf, in volle onafhankelijkheid.

Besef dat als voor jou het glas half vol is, dat het voor hem/haar half leeg kan zijn. Verwijten maken is dan niet zinvol. Spreek beter vanuit jezelf en hoe je het zelf ervaart. Dat kan de andere dan niet tegenspreken.

Bijvoorbeeld: ‘Ik stel vast dat je de auto niet in de garage hebt gezet en ik vind dit niet leuk.’

Aanvaarding

Je hebt duidelijk gemaakt dat je wil scheiden. Wat nu?

Geef je partner de tijd om je beslissing te aanvaarden. Misschien loop jij al een poos rond met het idee dat je wil scheiden. Maar misschien is dat voor de andere partij nog altijd een verrassing. Laat je beslissing dus doorsijpelen. Gun je partner de tijd om alles op een rijtje te zetten. Zorg ervoor dat hij/zij de mentale bocht kan maken.

Hou er rekening mee dat tussen de scheidingsmelding en de scheidingsaanvaarding enige tijd verloopt.

Als je dat niét doet, dan gaat je partner zich verzetten. Altijd. Een bemiddeling kan pas slagen als beide partners aanvaarden dat de relatie over is.

Mag ik meubels meenemen als ik vertrek?

Of je nu getrouwd bent, wettelijk of feitelijk samenwoont, je mag je meubels meenemen. De meubelen die je samen met je partner bezit, moeten jullie onderling verdelen.

Wanneer je samenwoont, kan het natuurlijk moeilijk zijn om te bewijzen wat van wie is. Je kan alle rechtsmiddelen gebruiken en vooral door facturen of andere documenten bewijzen dat het eigendom van jou is. Bij je huwelijk kies je voor een huwelijksvermogenstelsel dat bepaalt wat de eigen bezittingen zijn en wat de gemeenschappelijke goederen zijn. Kleding of bezittingen die verband houden met je beroep en goederen die je geërfd hebt, mag je bijna altijd meenemen.

Wettelijk samenwonen beëindigen

Het wettelijk samenwonen kan eenzijdig beëindigd worden of in onderlinge toestemming. 
Als een partner  de relatie éénzijdig wil beëindigen legt hij een verklaring af bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de woonplaats. 
De ambtenaar laat de beëindiging betekenen binnen de acht dagen aan de andere partner. De kosten van de betekening betaalt de partner die de relatie beëindigt en variëren tussen 75 EUR en 250 EUR. Een feitelijke scheiding tussen de partners leidt niet tot het einde van de wettelijke samenwoning, een verklaring is noodzakelijk. 

Partners kunnen samen een verklaring van beëindiging afleggen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Hoewel niet wettelijk vereist, wordt toch gevraagd dat de partners persoonlijk verschijnen. 

Wanneer de eenzijdige beëindiging abrupt is gebeurd, kan een partner een partneralimentatie vorderen voor de Familierechtbank. Een wettelijke grondslag hiervoor is er niet aangezien het wettelijk samenwonen een ” zakelijk” instituut is, niet gekoppeld aan een affectieve en sexuele band en losgekoppeld van verwantschap. Er is geen wettelijke georganiseerde solidariteit terwijl dit voor gehuwden wel het geval is. 

De meerderheid van de actuele rechtspraak ( 2017) staat echter negatief tegen het toekennen van een partneralimentatie, hoewel het toekennen ervan wel gerechtvaardigd is als gevolg van het einde van het wettelijk samenwonen. 

De partner stelt zijn verzoek in binnen de drie maanden na het beëindigen van de wettelijke samenwoning en de alimentatie kan maximaal één jaar worden toegekend.

Voor de kinderen kunnen de partners een regeling uitwerken in een onderhandse of authentieke akte. Wat de partners zelf regelen voor de kinderen ontsnapt aan een rechterlijke controle als de overeenkomst niet aan een homologatie door de rechtbank wordt voorgelegd. 

Slagen de partners er niet in om een regeling over de kinderen uit te werken, dan kunnen zij maatregelen vragen aan de Familierechtbank in het kader van dringende voorlopige maatregelen. 

( oktober 2017- bron: Wettelijk samenwonen, Lynn De Schrijver)

Krijgt gescheiden meewerkende vrouw een vergoeding?

Noël is beenhouwer en baat zijn eigen slagerij uit als hij Chantal leert kennen. Zij huwen met een huwelijkscontract en met scheiding van goederen. Chantal zegt haar job als kassierster op en helpt mee in de beenhouwerij, zodat Noël niemand in dienst moet nemen.

Jaren later strandt het huwelijk. Gelet op de huwelijksvoorwaarden van de scheiding van goederen, krijgt elke partner  enkel zijn eigen opgebouwd vermogen na de echtscheiding, en behoudt Noël dus zijn beenhouwerij die hij al opgestart had voor het huwelijk. Chantal heeft gedurende het huwelijk in de beenhouwerij gewerkt…maar daarvoor geen werkelijk inkomen ontvangen. Blijft zij dan achter zonder enige vergoeding voor die jarenlange inspanningen?

Toch niet, stelt het Hof van Beroep te Gent.

Chantal kan aan de hand van fiscale aangiftes en documenten van de sociale administratie bewijzen dat Noël zijn vrouw tijdens het huwelijk aangaf als meewerkende echtgenote in de zaak, waarvoor hij destijds een fiscale aftrek genoot, ook al werd Chantal in werkelijkheid niet betaald.

Een vergoeding aan Chantal is volgens de rechter wel degelijk mogelijk, ook al zijn partijen met scheiding van goederen getrouwd : de arbeidsprestaties van Chantal moeten los  worden gezien van de huwelijksrelatie, omdat ze de normale huwelijksverplichtingen en lasten overschrijden. Er is sprake van een professionele relatie, die los staat van de huwelijksrelatie.

De juridische grondslag is de “vermogensverschuiving zonder oorzaak”, ook “ongerechtvaardigde verrijking” genoemd.  De rechter redeneert dat het eigen vermogen van Noël verrijkt werd door de inspanningen en prestaties van Chantal tijdens hun huwelijk in zijn eigen zaak. Deze verrijking nam concreet de vorm aan van een (fiscale-, en loon-) lastenverlaging  in de handelszaak van Noël. Minder lasten is gelijk aan meer winst of vermogen.

Let wel: de prestaties van Chantal kunnen slechts in aanmerking komen voor zover zij een werkelijk, structureel en economisch karakter vertonen, en dus niet enkel sporadisch geweest zijn.

De rechter stelde in het geval van Noël en Chantal een accountant aan als deskundige die de  arbeidsprestaties van Chantal tijdens het huwelijk moet evalueren, alsook de mate waarin zij de normale huwelijksverplichtingen overstegen.  Noël betaalde Chantal uiteindelijk een vergoeding voor de jarenlange prestaties die zij in de beenhouwerij had geleverd.

Scheidingsbemiddeling helpt om zonder getrokken slagersmessen een aanvaardbare oplossing uit te werken voor Noël en Chantal zodat Noël nog veel saucissen kan maken en Chantal van haar nieuwe vrijheid kan genieten. Bel naar 09/ 366 46 50, mail naar kantoor@wouterdecanck.be of contacteer Wouter via de website
(Hof van Beroep Gent 29/06/2017 (11e Kamer), T.Fam 2018/2, 55-62.)

De rol van de vader na scheiding

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: welke rol de vader speelt na de scheiding, is een kwestie van afspraken. Een gescheiden papa kan de kinderen volledig mee opvoeden. Bijvoorbeeld wanneer de kinderen afwisselend een week bij hem en bij de mama zijn.

Week-om-week is het wettelijke uitgangspunt, maar een koppel kan daarvan afwijken. Daarover worden tijdens de bemiddeling de nodige afspraken gemaakt. De bemiddelaar heeft 15 verschillende modellen van een verblijfsregeling ter beschikking. Welke regeling het moet worden, hangt af van ieders agenda, beroepsactiviteiten en mogelijkheden.

In een bemiddeling wegen we de verschillende factoren af om tot een regeling te komen die goed is voor de kinderen én voor beide partners.

Het is dus zeker niet zo dat kinderen na een scheiding hun papa moeten missen of dat hij een mindere rol zou moeten spelen in de opvoeding. Beide partners kunnen deze rol evenwaardig opnemen, naargelang de omstandigheden en wensen.

Vaders die hun week-week verblijfsregeling opnemen, kunnen wel nog verplicht worden om alimentatie voor de kinderen te betalen. Het kan ook zijn dat beide partners bijdragen in de kosten voor de kinderen. De verblijfsregeling is immers niet de enige factor bij het bepalen van de kinderalimentatie. Er wordt ook gekeken naar de financiële draagkracht en het inkomen van de beide ouders. Laat jullie hierin deskundig bijstaan, bijvoorbeeld door een bemiddelaar met voldoende ervaring.

De magische peuterwereld

Nog een weetje over kleine kinderen en de verblijfsregeling. Wist je dat peuters als het ware een ‘magisch’ beeld van de werkelijkheid hebben? Zij ervaren de duur van één dag als even lang als één jaar. Hou daarmee rekening als je een verblijfsregeling afspreekt.

Wouter De Canck

Erkend scheidingsbemiddelaar